Kamień szlachetny Heliodor - kompendium wiedzy

Heliodor jest obok szmaragdu i akwamarynu jedną z odmian berylu, który jest minerałem należącym do grupy krzemianów pierścieniowych. Jest to kamień kruchy i szklisty, przezroczysty do półprzezroczystego, występujący w przedziale kolorystycznym od bladej żółci do świetlistego złota i żółci o zielonkawym odcieniu. Jego kolor spowodowany jest niewielką zawartością żelaza w strukturze kryształu. Najczęściej spotykany jest jako minerał akcesoryczny w granitach i zwykle znajduje się we wnękach i pegmatytach granitowych. Kryształy Heliodora w niektórych pegmatytach osiągają bardzo duże rozmiary, czasami nawet do 9 metrów. Heliodor został odkryty w Rossing, w Namibii w 1910 roku. Oto wszystko co chciałeś wiedzieć o kamieniu szlachetnym Heliodor.

Heliodor – pochodzenie nazwy i jego odmiany

Nazwa heliodor pochodzi z połączenia greckich słów hēlios – słońce i dōron – dar, co razem oznacza dar od słońca. Początkowo nazwa heliodor odnosiła się tylko do złotych beryli z Namibii, ale obecnie używana jest w stosunku do wszystkich złoto-żółtych beryli o wartości jubilerskiej. Pewna niejasność występuje przy nazwie złoty beryl, która jest niekiedy używana zamiennie ze słowem heliodor; jednak przyjęło się używać nazwy złoty beryl dla odcieni od czystej do złotej żółci, a heliodor, kiedy mowa o kamieniach o bardziej zielonkawo-żółtej barwie.

Nieoszlifowany heliodor po wydobyciu

Żelazo zawarte w heliodorze reaguje na temperaturę, dlatego lekkie podgrzanie kamienia może poprawić jego wybarwienie, trzeba jednak podchodzić do tego zabiegu z dużą dozą ostrożności – w niektórych kamieniach zbyt duże przegrzanie może zmienić żółty na zielonkawo-niebieski co uczyni z niego akwamaryn. Zdarza się, że zabieg ten stosowany jest celowo, ponieważ akwamaryn jest lepiej znanym i bardziej pożądanym kamieniem na rynku kamieni szlachetnych i może zostać sprzedany za większą sumę niż heliodor. Z drugiej strony dzięki promieniowaniu, które wzmacnia żółte wybarwienie kamienia, z akwamarynu można uzyskać heliodor. Dzieje się tak z bladymi akwamarynami z Wietnamu, które po napromieniowaniu w Laosie powracają do Wietnamu i zostają sprzedane jako naturalne heliodory.

Rzadkie okazy heliodoru zawierają inkluzję, która, gdy kamień zostanie odpowiednio oszlifowany w formie kaboszonu, powoduje powstanie efektu tak zwanego kociego oka. Najbardziej pożądane kamienie mają wyrazistą barwę bazową i jasną, cienką inkluzję przecinającą kamień idealnie pośrodku. Uzyskanie kaboszonu z kocim okiem wymaga bardzo dużych umiejętności i doświadczenia u szlifierza.

Heliodor z bliska

Występowanie heliodoru

Heliodor można znaleźć w różnych miejscach na świecie; na Ukrainie, w Minas Gerais w południowo-wschodniej Brazylii, w Rangkul w górach Tienszan w północno-wschodnim Tadżykistanie, Murmańsku w Górach Uralu w środkowej Rosji, a także w północnej Nigerii. W Stanach Zjednoczonych heliodor występuje w hrabstwie Litchfield w stanie Connecticut. Najlepsze okazy kamienia pochodzą z Namibii, Madagaskaru i Brazylii. Brazylijskie heliodory zwykle są bladożółte, a szlif schodkowy pomaga nadać im głębi. Heliodory z Madagaskaru mają jaśniejszy, bardziej wyrazisty kolor. W Polsce kamienie te występują w Górach Sowich i okolicy Strzegomia. Jest też możliwe uzyskanie syntetycznych heliodorów.

Biżuteria z heliodorem

Twardość heliodoru w skali Mohsa wynosi 7,5 do 8, więc jest dość odporny na zarysowania. Jest odpowiednim kamieniem szlachetnym do większości zastosowań jubilerskich, pięknie wygląda w pierścionkach zaręczynowych, kolczykach iwisiorkach. Kamienie te występują w rozmiarach na tyle dużych, że możną w nich również rzeźbić.

Popyt na heliodory jest niewielki w porównaniu do innych odmian berylu jak szmaragdy, akwamaryny czy morganity. Ze względu na brak stałej dostawy odpowiednio ujednoliconych pod kątem parametrów kamieni utrudnione jest jego wykorzystanie w biżuterii produkowanej na większą skalę. W wyniku tego heliodor rzadko występuje w biżuterii dużych sieci jubilerskich. Łatwiej znaleźć go w ofercie marek skupionych na oryginalnych i unikatowych projektach wykorzystujących rzadsze kamienie.

Właściwości i działanie heliodoru

Heliodor ze względu na wspaniałą słoneczną barwę nazywanym był kamieniem bogów i bramą światła. Emanuje ciepłem i dobrą energią, przez co poprawia nastrój i dodaje sił. Wspomaga intuicję, empatię i zdolności poznawcze. Pomaga odkryć wewnętrzną siłę i objąć kontrole nad własnym życiem. Wspiera podczas trudniejszych chwil i pozwala patrzeć dojrzale i z dystansu na napotkane problemy. Motywuje do osiągania życiowych celów oraz pomaga rozwinąć pełen potencjał osoby, która go nosi. Biżuteria z tym kamieniem jest idealnym prezentem dla osób w ciężkiej sytuacji życiowej, potrzebujących wsparcia i pozytywnej energii, a także dla osób ambitnych i poszukujących swojej drogi życiowej.

Kamień szlachetny Heliodor

Znane okazy heliodorów:

Prawdopodobnie największym oszlifowanym heliodorem, czyli złotym berylem jest 2054 karatowy kamień bez skazy znajdujący się na wystawie w Narodowym Muzeum Historii Naturalnej w Waszyngtonie.

Na Ukrainie znaleziono nieoszlifowany kamień wielkości 2,500 karatów.

W Londyńskim Muzeum Historii Naturalnej znajduje się 82,25 karatowy żółty heliodor.

W Królewskim Muzeum w Ontario znajduje się 77,8 karatowy żółty heliodor pochodzący z Brazylii.