Wszystko, co chciałeś wiedzieć o tanzanicie.
Tanzanit to kamień szlachetny o niebiesko-fioletowej barwie. Posiada on interesującą historię, ponieważ odkryty został dopiero w 1967 roku. Dodatkowo występuje i wydobywany jest tylko w jednym kraju na świecie - w Tanzanii, od której pochodzi jego nazwa. Dzięki swojej rzadkości oraz unikalnemu wyglądowi szybko jednak zdobył ogromną popularność w jubilerstwie. Dlatego warto dowiedzieć się o nim czegoś więcej i być może zdecydować się właśnie na biżuterię z tanzanitem.
Skąd pochodzi tanzanit i kto go odkrył?
Jego odkrywcą był Manuel de Souza, mieszkający w Tanzanii krawiec a w wolnym czasie poszukiwacz złota. Podczas jednej ze swoich wypraw znalazł on fragmenty niebieskich i niebiesko-fioletowych kryształów, których nie potrafił zidentyfikować. Poprosił on o pomoc Johna Saula mieszkającego w Nairobi amerykańskiego geologa i sprzedawcę kamieni szlachetnych. To on wysłał próbki tajemniczego minerału do innych naukowców w Tanzanii oraz za granicą. Pierwszą osobą, która poprawnie go zidentyfikowała, prawdopodobnie był Ian McCloud, geolog pracujący dla tanzańskiego rządu. Rozpoznał go jako niebieską odmianę zoisytu. Potwierdziły to opinie mineralogów z uniwersytetów Harvarda, Heidelberga oraz Muzeum Brytyjskiego. W 1967 roku minerał ten został oficjalnie opisany i uznany za kamień szlachetny.
Surowy tanzanit po wydobyciu
Kolor tanzanitu
Tanzanit zaraz po wydobyciu najczęściej posiada trzy kolory: brązowy, niebieski i fioletowy. W celu osiągnięcia pożądanej przez jubilerów głęboko niebiesko-fioletowej barwy konieczne jest poddanie go obróbce termicznej. Usunięcie brązowej warstwy odbywa się poprzez wypalanie w piecu w temperaturze 370-390 stopni przez 30 minut. Do tego procesu wybiera się kamienie bez widocznych rys i niedoskonałości, ponieważ wysoka temperatura może doprowadzić do ich powiększenia. Wypalanie stanowi więc standardową procedurę i wszystkie dostępne w sprzedaży kamienie zostały jej poddane. Dlatego w żaden sposób nie obniża ona wartości tanzanitu.
Zdarzało się, że znajdowano położone blisko powierzchni złoża z już oczyszczonymi kamieniami. Jednak były to wyjątki prawdopodobnie spowodowane przez pożary lasów. Po obróbce zyskują swój ostateczny kolor znany z biżuterii. Może się on różnić pomiędzy pojedynczymi okazami, niektóre są bardziej niebieskie inne bardziej fioletowe. Jednak w obu przypadkach najmocniej cenione są tanzanity o głębokich barwach, a jaśniejsze uznaje się za niższej jakości.
Tanzanit po obróbce termicznej i jubilerskiej
Nazwa i wykorzystanie tanzanitu w produkcji biżuterii
Niedługo po jego odkryciu kamieniem zainteresował się Henry B. Platt ówczesny prezes znanej na całym świecie firmy jubilerskiej Tiffany & Co. Przedsiębiorstwo to opowiada również za nadanie mu obecnej nazwy. Szybko zauważono bowiem unikalną urodę tanzanitu i postanowiono wykorzystać go do produkcji biżuterii. Wyjątkowo spektakularne okazały się pierścionki zaręczynowe z tanzanitem. Jednak naukowe określenie niebieski zoisyt uznano na słabe marketingowo. Nazwano go więc od miejsca pochodzenia. Sprzedaż biżuterii rozpoczęła się już rok później w 1968 roku. Towarzyszyła jej szeroko zakrojona kampania reklamowa. We wzroście popularności biżuterii z tym kamieniem duży udział miały gwiazdy, a w szczególności aktorka Elizabeth Taylor. Dzięki tym działaniom szybko zaczął zyskiwać uznanie na całym świecie.
Tanzanit to nie wszystko - inne kamienie szlachetne
W ramach naszego poradnika jubilerskiegoopisaliśmy w zasadzie wszystkie rodzaje i odmiany kamieni szlachetnych. Ich historię, pochodzenie i właściwości znajdziesz w osobnych artykułach dotyczących poszczególnych kamieni i minerałów. Poznaj koniecznie specyfikę i przypisywane właściwości wszystkich kamieni szlachetnych:
